Τρίτη 5 Νοεμβρίου 2013

Σάμπατο-Λογοτεχνία και Πραγματικότητα

"Οι παρεξηγήσεις ,λοιπόν,προέρχονται από το γεγονός ότι υποτίθεται πως η τέχνη τελικά έχει για αποστολή της ν΄αντιγράφει την πραγματικότητα...Όμως η λογοτεχνία δεν έχει αποστολή φωτογραφικής μηχανής.Θα πρέπει να είναι κανείς πολύ αφελής για να θέλει να πληροφορηθεί για τη γεωργία της Γαλλίας, στο τέλος του περασμένου αιώνα, κοιτάζοντας τους πίνακες του Βαν Γκογκ.Είναι φανερό πως η τέχνη είναι μια οντοφάνεια,μα αποκάλυψη της πραγματικότητας, αλλά όλης της πραγματικότητας:όχι μόνος εξωτερικά αλλά και εσωτερικά, όχι μόνο του λογικού αλλά και του παράλογου.Γιατί αν η τέχνη διαποτίζεται έντονα από την αντικειμενική πραγματικότητα, αυτό συμβαίνει μέσω μιας πολύ λεπτής, σύνθετης σχέσης, όπως στα όνειρα.Τελικά κάθε τέχνη είναι ατομική γιατί αποτελεί το όραμα του κόσμου μέσω ενός μοναδικού πνεύματος.Κι αυτή είναι η πυσιώδης διαφορά μεταξύ τέχνης και επιστημονικής γνώσης.Στην τέχνη αυτό που έχει αξία είναι ακριβώς ετούτο το προσωπικό και μοναδικό σχήμα, αυτή η συγκεκριμένη έκφραση της πραγματικότητας.Για αυτό υπάρχει ύφος στην τέχνη και δεν υπάρχει στην επιστήμη."

Το κείμενο αυτό του Σάμπατο, που υπήρξε σημαντικότατος δοκιμιογράφος εκτός από σπουδαίος λογοτέχνης, γράφτηκε με αφορμή την έβδομη διεθνή συνάντηση συγγραφέων στο Κεμπέκ τον Οκτώβριο του 1978.Το παραπάνω απόσπασμα σε μετάφραση Φίλιππου Δρακονταείδη προλογίζει την ελληνική έκδοση του "Τούνελ".Είναι φανερό πως ο Σάμπατο μέσα σε ελάχιστες, πυκνές προτάσεις συνοψίζει μεγάλο μέρος της αντίληψης των λατινοαμερικάνων ,και όχι μόνο,λογοτεχνών για την τέχνη τους.Οι γραμμές αυτές βρίσκονται πίσω από κάθε σελίδα του Μπόρχες, του Κορτάσαρ, του Κάσαρες, του Μάρκες.