"Νοιάστηκες ποτέ να μάθεις ποια κορίτσια μου άρεσαν και ποια όχι, πριν καθαρίσω κανά δύο;Νοιάστηκες ποτέ να μάθεις τι είχα μέσα στο κεφάλι μου μέχρι που βγήκε στη φόρα;"
Ο Κέβιν Κατσαντούριαν, παιδί μιας εύπορης οικογένειας, δολοφονεί τον Απρίλιο του 1999, λίγο πριν τα δέκατα έκτα γενέθλιά του επτά συμμαθητές του, έναν υπάλληλο της καντίνας και την μοναδική καθηγήτρια που τον συμπαθούσε.Δεν πρόκειται για ένα ακόμα αψυχολόγητο αμόκ, ένα τυφλό χτύπημα-αποτέλεσμα της διασαλευμένης ψυχικής υγείας ενός εφήβου.Το σχέδιο σχεδιάστηκε άριστα από καιρό και εκτελέστηκε κατά γράμμα.
Τίποτα δε μπορεί να εξηγήσει πλήρως την ενέργεια του Κέβιν.Ζει σε ένα πανάκριβο σπίτι στα προάστια, ο πατέρας του τον υπεραγαπά και η μητέρα του, παρότι δεν έχει τις καλύτερες σχέσεις μαζί του, προσπαθεί να ικανοποιήσει κάθε του επιθυμία, πράγμα δύσκολο, καθώς ο Κέβιν βρίσκεται βυθισμένος σε μια απερίγραπτη απάθεια και νωθρότητα ήδη από τη μέρα που γεννήθηκε.Δεν είναι επίσης ένα από τα παιδιά που γίνεται αντικείμενο χλευασμού ή αποκλεισμού στο σχολείο, καθώς έχει συσπειρώσει γύρω του ορισμένους δουλοπρεπείς "φίλους".Τι λοιπόν τον ώθησε στην μαζική δολοφονία των συμμαθητών του;
Στο ερώτημα αυτό προσπαθεί να δώσει δύο χρόνια μετά από "εκείνη την Πέμπτη" η Ίβα, η μητέρα του Κέβιν,μέσα από την αλληλογραφία με τον σύζυγό της Φράνκλιν.Με αυτόν τον τρόπο οργανώνεται το αριστουργηματικό "Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν" της Λάιονελ Σράιβερ (Μεταίχμιο, μετάφραση Γωγώ Αρβανίτη).Η άλλοτε δραστήρια κοσμοπολίτισσα με τις προοδευτικές αντιλήψεις και την ευθύνη μιας σειράς ταξιδιωτικών οδηγών που η ίδια ξεκίνησε,βρίσκεται εγκλωβισμένη σε μια βασανιστική,βαρετή ρουτίνα με μοναδική ασχολία την ανασκόπηση του παρελθόντος προκειμένου να κατανοήσει το παρόν.
Η αναζήτηση ξεκινά από την περίοδο που η Ίβα πήρε την απόφαση να φέρει στον κόσμο ένα παιδί, μια απόφαση που όπως παραδέχεται ήταν λιγότερο εκπλήρωση μιας δικιάς της επιθυμίας και περισσότερο ένα δώρο στον αγαπημένο της Φράνκλιν.Μέσα από δεκάδες στιγμιότυπα της οικογενειακής ζωής που καλύπτουν όλο το διάστημα από τη γέννηση του Κέβιν μέχρι την τραγική Πέμπτη, η Ίβα ψάχνει ενδείξεις που θα μπορούσαν να την είχαν προειδοποιήσει για τη μεταμόρφωση του γιου της σε στυγερό δολοφόνο.Η εξιστόρηση των περιστατικών, συνοδεύεται από δικές τις σκέψεις και διακόπτεται από τις διηγήσεις των επισκέψεών της στον φυλακισμένο Κέβιν.
"Μια ζωή έβλεπα τον Κέβιν να χαλάει την χαρά των άλλων.Πρέπει να έχω χρησιμοποιήσει αμέτρητες φορές το επίθετο αγαπημένος σε κάποιες από τις πυρετώδεις μητρικές διατριβές μου- οι κόκκινες γαλότσες που είχαν βρεθεί γεμάτες υπολείμματα κέικ στο νηπιαγωγείο ήταν τα αγαπημένα παπούτσια του Τζέισον.Ο Κέβιν πρέπει να με είχε ακούσει να λέω ότι το άσπρο καφτάνι που αργότερα κατέβρεξε με χυμό φραγκοστάφυλλο, ήταν το αγαπημένο μου μακρύ φόρεμα. Παρεμπιπτόντως, κάθε έφηβος κινούμενος στόχος μέσα σε εκείνο το γυμναστήριο (την Πέμπτη) ήταν ο αγαπημένος μαθητής κάποιου από τους καθηγητές"
Τελικά,όπως παραδέχεται η ίδια, δεν καταφέρνει να βρει μια σαφή απάντηση στο ερώτημα που την βασανίζει.Αλληλένδετο με τα αίτια της πράξης του Κέβιν είναι και ένα άλλο ερώτημα που διατρέχει όλο το βιβλίο: εγκληματίας γεννιέται κανείς ή γίνεται;Η μια όψη του νομίσματος είναι η ανεξήγητη κακία και οργή που συνοδεύει τον Κέβιν από μωρό.Στην άλλη όψη βλέπουμε έναν υπερπροστατευτικό πατέρα που πάντα δίσταζε να τιμωρήσει τον γιο του και μια μητέρα που δεν καταφέρνει να χτίσει ουσιαστικές γέφυρες επικοινωνίας με τον Κέβιν και συνεχώς του επιρρίπτει ευθύνες, κάνοντας την εξέλιξή του να μοιάζει με αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Ακόμα και αν το ζήτημα μένει ανοιχτό, δίνεται ένα πολύπλευρο και λεπτομερές ψυχογράφημα του Κέβιν, καταγράφονται μεθοδικά όλοι οι σημαντικοί σταθμοί που οδήγησαν στην Πέμπτη και αναλύεται η σχέση με την μητέρα του.Το ψυχικό βάθος των ηρώων είναι πραγματικά πρωτόγνωρο και μαρτυρούν πόσο ερεύνησε το θέμα η συγγραφέας.Παρότι το υλικό προσφέρεται για μελοδραματισμούς, η ένταση διατηρείται ζωντανή μέχρι τέλους για να εκτονωθεί μέσα από την τρομακτική επίθεση.Τα συναισθήματα είναι γνήσια, βλέπουμε τη διαρκή σύγκρουση Κέβιν-Ίβας, τις διακυμάνσεις στη σχέση του ανδρόγυνου,την αδυναμία του πατέρα να φορέσει ένα αυστηρό προσωπείο.Σε μια από τις τελευταίες συγκλονιστικές σελίδες μητέρα και γιος αγκαλιάζονται,όχι συμφιλιωμένοι, απλώς νικημένοι και οι δυο.
" Όταν τον αγκάλιασα για να τον αποχαιρετήσω πιάστηκε από πάνω μου σαν μικρό παιδί, έτσι όπως δεν είχε πιαστεί ποτέ όταν ήταν παιδί.Δεν είμαι σίγουρη, γιατί το μουρμούρισε πνιχτά πάνω στον γιακά του πανωφοριού μου,αλλά θέλω να σκέφτομαι πως είπε "Συγγνώμη".Ρισκάροντας να μην έχω ακούσει σωστά, του είπα δυνατά και καθαρά: "Συγγνώμη και από εμένα Κέβιν.Συγγνώμη."
Το ύφος που υιοθετεί η Σράιβερ είναι δυναμικό, όπως ο χαρακτήρας της πρωταγωνίστριας.Ένα ακόμη εντυπωσιακό γεγονός είναι η εσωτερική συνοχή του κειμένου.Πολύ συχνά η Ίβα αναφέρεται σε περιστατικά και λεπτομέρειες που έχει αφηγηθεί εκατοντάδες σελίδες πίσω, για να τα συνδέσει με μεταγενέστερες συμπεριφορές. Έτσι ενισχύεται ο ρεαλισμός του λογοτεχνικού προσώπου της Ίβας που δίνει την εντύπωση ενός υπαρκτού προσώπου με μνήμη.
Το "Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν" είναι ένα βιβλίο που θα χαρακτηριστεί κλασικό από τις επόμενες γενιές.Έχει ενδιαφέρον να δούμε αν η Σράιβερ θα αντέξει το βάρος ενός αριστουργήματος στις πλάτες της.Να σημειωθεί πως αυτή η γυναίκα που καταπιάνεται τόσο εύστοχα με το ζήτημα της μητρότητας, είναι άτεκνη.
Υ.Γ. το blogging πάει με πιο αργούς ρυθμούς τον Νοέμβριο λόγω φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, επισκέψεων και υποχρεώσεων
Τίποτα δε μπορεί να εξηγήσει πλήρως την ενέργεια του Κέβιν.Ζει σε ένα πανάκριβο σπίτι στα προάστια, ο πατέρας του τον υπεραγαπά και η μητέρα του, παρότι δεν έχει τις καλύτερες σχέσεις μαζί του, προσπαθεί να ικανοποιήσει κάθε του επιθυμία, πράγμα δύσκολο, καθώς ο Κέβιν βρίσκεται βυθισμένος σε μια απερίγραπτη απάθεια και νωθρότητα ήδη από τη μέρα που γεννήθηκε.Δεν είναι επίσης ένα από τα παιδιά που γίνεται αντικείμενο χλευασμού ή αποκλεισμού στο σχολείο, καθώς έχει συσπειρώσει γύρω του ορισμένους δουλοπρεπείς "φίλους".Τι λοιπόν τον ώθησε στην μαζική δολοφονία των συμμαθητών του;
Στο ερώτημα αυτό προσπαθεί να δώσει δύο χρόνια μετά από "εκείνη την Πέμπτη" η Ίβα, η μητέρα του Κέβιν,μέσα από την αλληλογραφία με τον σύζυγό της Φράνκλιν.Με αυτόν τον τρόπο οργανώνεται το αριστουργηματικό "Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν" της Λάιονελ Σράιβερ (Μεταίχμιο, μετάφραση Γωγώ Αρβανίτη).Η άλλοτε δραστήρια κοσμοπολίτισσα με τις προοδευτικές αντιλήψεις και την ευθύνη μιας σειράς ταξιδιωτικών οδηγών που η ίδια ξεκίνησε,βρίσκεται εγκλωβισμένη σε μια βασανιστική,βαρετή ρουτίνα με μοναδική ασχολία την ανασκόπηση του παρελθόντος προκειμένου να κατανοήσει το παρόν.
Η αναζήτηση ξεκινά από την περίοδο που η Ίβα πήρε την απόφαση να φέρει στον κόσμο ένα παιδί, μια απόφαση που όπως παραδέχεται ήταν λιγότερο εκπλήρωση μιας δικιάς της επιθυμίας και περισσότερο ένα δώρο στον αγαπημένο της Φράνκλιν.Μέσα από δεκάδες στιγμιότυπα της οικογενειακής ζωής που καλύπτουν όλο το διάστημα από τη γέννηση του Κέβιν μέχρι την τραγική Πέμπτη, η Ίβα ψάχνει ενδείξεις που θα μπορούσαν να την είχαν προειδοποιήσει για τη μεταμόρφωση του γιου της σε στυγερό δολοφόνο.Η εξιστόρηση των περιστατικών, συνοδεύεται από δικές τις σκέψεις και διακόπτεται από τις διηγήσεις των επισκέψεών της στον φυλακισμένο Κέβιν.
"Μια ζωή έβλεπα τον Κέβιν να χαλάει την χαρά των άλλων.Πρέπει να έχω χρησιμοποιήσει αμέτρητες φορές το επίθετο αγαπημένος σε κάποιες από τις πυρετώδεις μητρικές διατριβές μου- οι κόκκινες γαλότσες που είχαν βρεθεί γεμάτες υπολείμματα κέικ στο νηπιαγωγείο ήταν τα αγαπημένα παπούτσια του Τζέισον.Ο Κέβιν πρέπει να με είχε ακούσει να λέω ότι το άσπρο καφτάνι που αργότερα κατέβρεξε με χυμό φραγκοστάφυλλο, ήταν το αγαπημένο μου μακρύ φόρεμα. Παρεμπιπτόντως, κάθε έφηβος κινούμενος στόχος μέσα σε εκείνο το γυμναστήριο (την Πέμπτη) ήταν ο αγαπημένος μαθητής κάποιου από τους καθηγητές"
Τελικά,όπως παραδέχεται η ίδια, δεν καταφέρνει να βρει μια σαφή απάντηση στο ερώτημα που την βασανίζει.Αλληλένδετο με τα αίτια της πράξης του Κέβιν είναι και ένα άλλο ερώτημα που διατρέχει όλο το βιβλίο: εγκληματίας γεννιέται κανείς ή γίνεται;Η μια όψη του νομίσματος είναι η ανεξήγητη κακία και οργή που συνοδεύει τον Κέβιν από μωρό.Στην άλλη όψη βλέπουμε έναν υπερπροστατευτικό πατέρα που πάντα δίσταζε να τιμωρήσει τον γιο του και μια μητέρα που δεν καταφέρνει να χτίσει ουσιαστικές γέφυρες επικοινωνίας με τον Κέβιν και συνεχώς του επιρρίπτει ευθύνες, κάνοντας την εξέλιξή του να μοιάζει με αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Ακόμα και αν το ζήτημα μένει ανοιχτό, δίνεται ένα πολύπλευρο και λεπτομερές ψυχογράφημα του Κέβιν, καταγράφονται μεθοδικά όλοι οι σημαντικοί σταθμοί που οδήγησαν στην Πέμπτη και αναλύεται η σχέση με την μητέρα του.Το ψυχικό βάθος των ηρώων είναι πραγματικά πρωτόγνωρο και μαρτυρούν πόσο ερεύνησε το θέμα η συγγραφέας.Παρότι το υλικό προσφέρεται για μελοδραματισμούς, η ένταση διατηρείται ζωντανή μέχρι τέλους για να εκτονωθεί μέσα από την τρομακτική επίθεση.Τα συναισθήματα είναι γνήσια, βλέπουμε τη διαρκή σύγκρουση Κέβιν-Ίβας, τις διακυμάνσεις στη σχέση του ανδρόγυνου,την αδυναμία του πατέρα να φορέσει ένα αυστηρό προσωπείο.Σε μια από τις τελευταίες συγκλονιστικές σελίδες μητέρα και γιος αγκαλιάζονται,όχι συμφιλιωμένοι, απλώς νικημένοι και οι δυο.
" Όταν τον αγκάλιασα για να τον αποχαιρετήσω πιάστηκε από πάνω μου σαν μικρό παιδί, έτσι όπως δεν είχε πιαστεί ποτέ όταν ήταν παιδί.Δεν είμαι σίγουρη, γιατί το μουρμούρισε πνιχτά πάνω στον γιακά του πανωφοριού μου,αλλά θέλω να σκέφτομαι πως είπε "Συγγνώμη".Ρισκάροντας να μην έχω ακούσει σωστά, του είπα δυνατά και καθαρά: "Συγγνώμη και από εμένα Κέβιν.Συγγνώμη."
Το ύφος που υιοθετεί η Σράιβερ είναι δυναμικό, όπως ο χαρακτήρας της πρωταγωνίστριας.Ένα ακόμη εντυπωσιακό γεγονός είναι η εσωτερική συνοχή του κειμένου.Πολύ συχνά η Ίβα αναφέρεται σε περιστατικά και λεπτομέρειες που έχει αφηγηθεί εκατοντάδες σελίδες πίσω, για να τα συνδέσει με μεταγενέστερες συμπεριφορές. Έτσι ενισχύεται ο ρεαλισμός του λογοτεχνικού προσώπου της Ίβας που δίνει την εντύπωση ενός υπαρκτού προσώπου με μνήμη.
Το "Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν" είναι ένα βιβλίο που θα χαρακτηριστεί κλασικό από τις επόμενες γενιές.Έχει ενδιαφέρον να δούμε αν η Σράιβερ θα αντέξει το βάρος ενός αριστουργήματος στις πλάτες της.Να σημειωθεί πως αυτή η γυναίκα που καταπιάνεται τόσο εύστοχα με το ζήτημα της μητρότητας, είναι άτεκνη.
Υ.Γ. το blogging πάει με πιο αργούς ρυθμούς τον Νοέμβριο λόγω φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, επισκέψεων και υποχρεώσεων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου